Αναβάθμιση κεντρικής θέρμανσης σε πολυκατοικία του 1970

Τρίτη 13 Δεκεμβρίου, 2016

Ενημέρωση 15-05-2017

Ο φετινός χειμώνας ήταν αρκετά κρύος και έτσι η πολυκατοικία κατανάλωσε 27% περισσότερο Φ.Α. σε σχέση με την περσινή σαιζόν. Συνολικά η κεντρική μας θέρμανση κατανάλωσε 62.532 kWh Φ.Α. και το κόστος ανήρθε σε 3,416.20 €.

Δηλαδή το ετήσιο κόστος θέρμανσης για ένα διαμέρισμα 100 μ2 διαμορφώθηκε στα 323€ με καλή θερμοκρασία όλο το 24ώρο.

 https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-20r1.jpg

 

Ουδέν κακό αμιγές καλού

Στην συγκεκριμένη πολυκατοικία του 1970 έχω μεγαλώσει και ως συνήθως υπήρχε πάντα πολύ γκρίνια για την θέρμανση.  

Είναι τυπικό κτήριο στο κέντρο της Αθήνας αμόνωτο με ξύλινα κουφώματα με μονό τζάμι και με έναν λέβητα πετρελαίου για όλα τα διαμερίσματα – χωρίς αυτονομίες εννοείτε.

https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-51.jpg  https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-50.jpg

Ο εκάστοτε διαχειριστής είχε την ευθύνη να ρυθμίζει τις ώρες λειτουργίας του λέβητα. Πράγμα αρκετά δύσκολο όταν ο καιρός αλλάζει συνέχεια. Κάθε μέρα υπήρχε η συζήτηση «χθες κρυώσαμε», «χθες σκάσαμε – τσάμπα το καίμε τόσο πετρέλαιο», κλπ. κλπ.

Το σωτήριο έτος 2007 τρύπησε ο λέβητας της πολυκατοικίας - το κακό που λέμε στον τίτλο!

Την ίδια περίοδο εμείς είχαμε ήδη πάρει την απόφαση να φτιάξουμε την Θέρος. Η συνέλευση της πολυκατοικίας είχε την γενναιότητα να μας αναθέσει την αλλαγή του λέβητα παρότι ήμασταν λίγο πιο ακριβοί από την φτηνότερη προσφορά που είχαν.

Έγινε μια συντηρητική ανακαίνιση με έναν καλό Ευρωπαϊκό λέβητα και καυστήρα, μετατροπή σε Φ.Α. και προσθήκη αντιστάθμισης εξωτερικής θερμοκρασίας. 

Ήταν από τα πρώτα μας «έργα» οπότε για εμάς και μια καταπληκτική εμπειρία να εφαρμόσουμε στην πράξη όσα είχαμε διαβάσει αλλά και να τα «ζήσουμε» αφού σε αυτό το κτήριο είναι το σπίτι μου και το γραφείο της εταιρείας στην Αθήνα.

Το καλό της υπόθεσης για τους κατοίκους της πολυκατοικίας είναι ότι πλέον το ετήσιο κόστος κεντρικής θέρμανσης για ένα διαμέρισμα 100 μ2 είναι 340€ ως 430€.

Λέβητας με αντιστάθμιση


Μελέτη θερμικών αναγκών και διαστασιολόγηση λέβητα  

Πρώτα από όλα κάναμε μια σωστή μελέτη θερμικών απωλειών για να είμαστε σίγουροι για την ισχύ του λέβητα που απαιτείται. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό αλλά στην Ελλάδα μέχρι πρόσφατα δεν το έκανε σχεδόν κανένας δυστυχώς.  

Η τυπική διαδικασία στην Ελλάδα ακόμα και τώρα είναι ότι φωνάζεις τον τεχνικό (συνήθως υδραυλικό, καυστηρατζή, ή μηχανολόγο) και αυτός με το μάτι ή με κάποιο αντίστοιχο «μαγικό» τρόπο σου λέει το κτήριο σου θέλει λέβητα π.χ. 300 kW.   

Όταν προσπαθείς να μαντέψεις κάτι για σιγουριά θα βάλεις το κάτι παραπάνω. Όταν μάλιστα δεν έχεις κάνει ποτέ μελέτη απωλειών δεν έχεις και καθόλου αίσθηση ποιο είναι το σωστό. Έχεις και το κίνητρο του ιδιοκτήτη που χαιρόταν για το «τεράστιο εργαλείο που μόλις πάρει μπρος το μπουμπουνίζει το σπίτι»…  

Το αποτέλεσμα είναι στην Ελλάδα τα πιο πολλά σπίτια και κτήρια μέχρι τώρα να έχουν λέβητες οι οποίοι είναι 2 ως και 5 φορές μεγαλύτεροι από τις πραγματικές ανάγκες.    

Για όποιον θεωρεί αυτά τα νούμερα υπερβολικά, έχουμε δει πολυκατοικία στην Βόνιτσα με λέβητα 10 φορές μεγαλύτερο από ότι θα έπρεπε!

https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-60-thermansi.jpg  

Τι σημαίνει αυτό??   Τεράστια σπατάλη καυσίμου => Καυγάδες => Κατάργηση της κεντρικής θέρμανσης  

Αν όμως απευθυνθείς σε έναν μηχανολόγο μηχανικό και του ζητήσεις μια σωστή μελέτη απωλειών για το ίδιο κτήριο θα δεις ότι μάλλον θα θέλει π.χ. μόνο 100 kW !! 

https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-21.jpg  

 

Ακόμα και με μελέτη θέρμανσης ο μηχανολόγος θα διαλέξει έναν λέβητα που θα μπορεί να θερμάνει το κτήριο με την ελάχιστη εξωτερική θερμοκρασία (π.χ. για την Αθήνα -2°C) και όλους τους χώρους σε θέρμανση και βάζεις και 20-30% παραπάνω για ασφάλεια.  

Οπότε ένα κτήριο που θέλει με τις παραπάνω συνθήκες 100 kW λέβητα τελικά να έχει έναν λέβητα 120 kW στην καλύτερη περίπτωση.  

Πότε όμως το κτήριο μας θα ζητήσει αυτά τα 100 kW για να θερμανθεί ? Μια φορά τον χρόνο και αν όταν έχει τόση παγωνιά στην Αθήνα και μόνο αν όλα τα διαμερίσματα κατοικούνται.  

Ξέρουμε όλοι ότι συνήθως στην Αθήνα η θερμοκρασία κυμαίνεται τον χειμώνα συνήθως ανάμεσα σε 8°C και 15°C. Επίσης πρακτικά ποτέ ένα κτήριο δεν θερμαίνεται όλο μαζί.  

Ακόμα και στην συγκεκριμένη πολυκατοικία που δεν έχει αυτονομίες κάποια καταστήματα και διαμερίσματα είναι κλειστά και έτσι στην πραγματικότητα θερμαίνονται μόνο τα 1.197 μ2 από τα συνολικά 1.300 μ2. Άρα οι συνήθης ανάγκες θέρμανσης της πολυκατοικίας είναι 20 ως 50 kW δηλαδή πολύ κάτω από τα 120 kW του λέβητα.  

Ακόμα χειρότερα σε πολυκατοικίες «με αυτονομία ανά διαμέρισμα» σπάνια θερμαίνονται ταυτόχρονα πάνω από 20-50% των διαμερισμάτων. Ιδιαίτερα τώρα με την κρίση είναι σύνηθες να θερμαίνονται 5-10% των διαμερισμάτων. Άρα σε μια τέτοια πολυκατοικία ένας λέβητας 300 kW πολλές φορές δουλεύει για να θερμάνει μερικά διαμερίσματα με πραγματικές ανάγκες 20-30 kW…  


Επιλογή τύπου λέβητα και αυτοματισμών

Επιλέξαμε έναν καλό Γερμανικό λέβητα «χαμηλών θερμοκρασιών» με επιπλέον τον πίνακα «αντιστάθμισης θέρμανσης» του.

Η «αντιστάθμιση» στην θέρμανση σημαίνει ότι ο ελεγκτής του λέβητα προσαρμόζει διαρκώς την λειτουργία του ανάλογα με το πόσο κρύο κάνει. Έχει ένα εξωτερικό αισθητήριο θερμοκρασίας και όταν βλέπει ότι ο καιρός είναι ήπιος μειώνει την θερμοκρασία του λέβητα και έτσι τα καλοριφέρ είναι «χλιαρά».

Όταν ο καιρός κρυώνει αντίθετα ο ελεγκτής ανεβάζει την θερμοκρασία λειτουργίας του λέβητα και των καλοριφέρ αντίστοιχα.

Αντιστάθμιση θέρμανσης

 Αυτό έχει πολύ ποθητά αποτελέσματα:

  1. Η θερμοκρασία μέσα στο διαμέρισμα όταν λειτουργεί η θέρμανση είναι σταθερή ακόμα και σε πολυκατοικίες χωρίς αυτονομίες και τον ανάλογο θερμοστάτη χώρου.  Αυτό σημαίνει ότι θα είναι π.χ. 20°C μέσα άσχετα αν έξω χιονίζει και έχει -2°C ή έχει μια πολύ ωραία μέρα με 16°C. Ο λέβητας ρυθμίζεται απολύτως αυτόματα και έτσι ο διαχειριστής δεν ασχολείται και δεν ακούει την γκρίνια για το ποιος «σκάει» ή κρυώνει».
  2. Τα διαμερίσματα έχουν μια «γλυκιά» ζέστη επειδή τα καλοριφέρ λειτουργούν σε ήπιες θερμοκρασίες και δεν δημιουργείται μέσα στο διαμέρισμα η εντύπωση της αποπνικτικής ή «ξερής» ζέστης όπως όταν λειτουργούν σε υψηλές θερμοκρασίες.
  3. Μεγάλη οικονομία καυσίμου 20-25% λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας στην θέρμανση μειώνονται πολύ οι απώλειες των σωληνώσεων και του χώρου στο περιβάλλον ενώ ταυτόχρονα ανεβαίνει η απόδοση του λέβητα.

Οι λέβητες «χαμηλών θερμοκρασιών» και «συμπύκνωσης» είναι σχεδιασμένοι ώστε να λειτουργούν πολύ αποδοτικά στις χαμηλότερες θερμοκρασίες θέρμανσης που ισχύουν σε όλα τα μοντέρνα  συστήματα θέρμανσης.

 

Μετρήσεις θερμοκρασίας τον Ιανουάριο 2017

Χρησιμοποιώντας έναν ελεγκτή Primos 600 ως καταγραφικό και 2 αισθητήρια θερμοκρασίας καταγράψαμε την θερμοκρασία λειτουργίας του καλοριφέρ και του χώρου στο γραφείο μας.

Αυτός ο Ιανουάριος είχε έντονα φαινόμενα με πολύ κρύο και χιόνι αλλά και αρκετές ωραίες μέρες και έτσι ήταν οι τέλειες συνθήκες για να δούμε με νούμερα πως αντιδρά το σύστημα, πέρα από την αίσθηση μας.

Μέχρι τώρα λέγαμε ότι όταν είσαι μέσα στο κτήριο δεν καταλαβαίνεις τι καιρό έχει έξω γιατί έχουμε πάντα σταθερή θερμοκρασία. Τα αποτελέσματα με τις μετρήσεις ήταν πολύ καλύτερα από ότι περιμέναμε. Η εσωτερική θερμοκρασία παρέμεινε εξαιρετικά σταθερή σε όλες τις καιρικές συνθήκες.

Στα διαγράμματα παρακάτω βλέπουμε σε πορτοκαλί την θερμοκρασία των καλοριφέρ και με γαλάζιο την θερμοκρασία χώρου. Παραθέτουμε 3 διαγράμματα:

  1. Συγκεντρωτικό με 12 ημέρες με διαφορετικές καιρικές συνθήκες.
  2. Μια σχετικά ζεστή μέρα στις 05-01-2017.
  3. Η πιο κρύα μέρα με χιόνι στις 09-01-2017.

https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-30.jpg  

  

Αντιστάθμιση θέρμανσης  

 

Αντιστάθμιση θέρμανσης 

 

 

Αποτελέσματα  

Στο παρακάτω διάγραμμα δείχνω το ιστορικό των τελευταίων 7 σαιζόν θέρμανσης της συγκεκριμένης πολυκατοικίας. Το ετήσιο κόστος θέρμανσης έχει αρκετά μεγάλες διακυμάνσεις γιατί  επηρεάζεται από την τιμή του Φ.Α., τον καιρό, και τις ώρες λειτουργίας που επιλέγει ο εκάστοτε διαχειριστής.

Κόστος κεντρικής θέρμανσης 

Ο λέβητας ανάβει εντελώς αυτόματα όταν πέσει η εξωτερική θερμοκρασία τον Οκτώβριο και σβήνει τον Απρίλιο ή Μάιο.

Τις δύο τελευταίες σαιζόν θέρμανσης «2014-2015» και «2015-2016» έχουμε 9 ώρες θέρμανσης της καθημερινές και 10,5 ώρες θέρμανσης το Σάββατο και Κυριακή. Το ετήσιο κόστος κεντρικής θέρμανσης για ένα διαμέρισμα 100 μ2 στην συγκεκριμένη πολυκατοικία είναι 340€ ως 430€.

Δεν είναι «τσάμπα» αλλά είναι αρκετά καλά για αμόνωτη πολυκατοικία του 1970 με ανακαίνιση μόνο στο μηχανοστάσιο. 

Αν συγκρίνουμε την δικιά μας περίπτωση με διαφορετικούς τρόπους θέρμανσης θα δούμε ότι όντως η θέρμανση με Φ.Α. είναι πιο οικονομική από όλες τις εναλλακτικές με τις τωρινές τιμές καυσίμων και ενέργειας.

https://theros.gr/data_interface/images/ATH-00009-23.jpg

Το διάγραμμα δείχνει το κόστος της κεντρικής θέρμανσης όταν όμως είναι «σωστά φτιαγμένη». Στα τυπικά κτήρια με τεράστιους λέβητες και διάφορα άλλα λάθη η κατανάλωση εκτοξεύεται και μπορεί να είναι 2 ή και 4 φορές μεγαλύτερη.  

Έτσι έχει βγει η φήμη ότι «άλλαξα σε Χ και σώθηκα από την κεντρική θέρμανση». Δεν φταίει η κεντρική θέρμανση - φταίει ο λάθος τρόπος που λειτουργεί.  

Επίσης σε πολυκατοικίες χωρίς αυτονομία ανά διαμέρισμα όπως η δικιά μας το πραγματικό κόστος «ωφέλιμης» θέρμανσης είναι μεγαλύτερο γιατί πολλές φορές το διαμέρισμα θερμαίνεται ενώ λείπεις αφού λειτουργεί συγκεκριμένες ώρες.

Μόλυνση από θέρμανση

 

Η θέρμανση με Φ.Α. είναι και η πιο φιλική στο περιβάλλον εκτός από την καύση pellet τα οποία δεν επιβαρύνουν σχεδόν καθόλου γιατί θεωρούνται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.

Η χειρότερη μόλυνση είναι από την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας αφού αυτή στην χώρα μας παράγεται στον μεγαλύτερο βαθμό καίγοντας κάρβουνο από τα ορυχεία.

 

Συμπέρασμα  

Στην πολυκατοικία μας ήμασταν τυχεροί και πριν την έναρξη της κρίσης προχωρήσαμε σε ανακαίνιση της κεντρικής θέρμανσης.   

Ακόμα και αν παρουσιαστεί οποιαδήποτε βλάβη το κόστος της θα μοιραστεί σε 13 διαμερίσματα και έτσι δεν ανησυχούμε για δυσάρεστες εκπλήξεις.  

Ίσως το πιο σημαντικό πλεονέκτημα της κεντρικής θέρμανσης είναι ότι με χαμηλό κόστος μπορείς τεχνικά να κάνεις όποια αναβάθμιση θέλεις ακολουθώντας τις ανάγκες της εποχής.  Αν π.χ. η τιμή του  Φ.Α. ανέβει πολύ μπορούμε εύκολα να γυρίσουμε πάλι στο πετρέλαιο ή να προσθέσουμε μια αντλία θερμότητας ή έναν λέβητα  Pellet.    

Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ένα κεντρικό ηλιακό σύστημα ώστε να μειώσει το ετήσιο κόστος σε ζεστό νερό και θέρμανση ως και 50%.  

Ακόμα και τώρα όμως, μόνο με το «βασικό πακέτο», η κεντρική μας θέρμανση συνεχίζει να μας εξασφαλίζει καλή ποιότητα ζωής με χαμηλό κόστος για όλους και εξίσου σημαντικό, καλές σχέσεις γειτονίας.

Πάνος Ξανθάκος / Θέρος Ο.Ε.